حسین جعفری
سرنوشت نامعلوم صلح افغانستان با سرکشی های طالبان و طغیان بیش از حد آنان، امیدهای رسیدن به صلح را با شک و تردید همراه کرده است. همزمان با اعلام خروج نیروهای خارجی از افغانستان تا ماه سپتامبر و اعلام مجدد عملیات از سوی طالبان بر ضد نیروهای خارجی و داخلی، سقوط ولسوالی هایی چون دولت شاه و جلریز، این واقعیت زنده شده است که طالبان از پتانسیل تسخیر شهرهای بزرگ هم برخوردارند. درجریان گفتگوی صلح میان حکومت افغانستان و گروه طالبان بهتر آن است که هر دو طرف به یک آتش بس موقتی تا زمان رسیدن به نتیجه تن بدهند چرا که رسیدن به یک توافق برامده از گفتگوهای صلح بدون آتش بس دشوار خواهد بود.
در واقع با تصمیم حکومت قبلی آمریکا مبنی بر پایان دادن به طولانی ترین جنگ تاریخ آمریکا و خروج کامل نیروهای ناتو و امریکایی از افغانستان، عطش طالبان برای تسلط سیاسی در صحنه افغانستان تازه شده است. طالبان حالا توانسته اند آمریکا را وادار کند که تمام سربازان خارجی را از افغانستان بیرون کنند و عملاً صحنه برای ورود آنها به میدان خالی شود. در این میان عرصه برای تقابل مستقیم میان جامعه فعلی افغانستان که پرورش یافته یک دموکراسی مخدوش و نیمه جان پس از ۱۱ سپتامبر است و جامعه طالبانی که در صدد احیای ارزش های اسلامی مطابق با شریعت است فراهم شده که این رویارویی تا اینجا به نفع طالبان پیش رفته است.
تصمیم خطرناک آمریکا برای خروج از جنگ افغانستان پیامدهای بدی برای افغانستان و همسایگان خواهد داشت چرا که نه پایانی برای آن هوایداست و نه دو طرف مجادله یعنی طالبان و حکومت فعلی افغانستان به یکدیگر اعتماد دارند و هر لحظه احتمال آن می رود که حس انتقام گیری باعث آن شود که جنگ شدیدتر از آنچه هست دَر بگیرد. تصمیم جو بایدن برای خروج تمامی سربازان تا سپتامبر سال جاری میلادی، بدون اینکه امریکا در این جنگ پیروز شده باشد، اعتراض کنگره آمریکا و جامعه آمریکا را هم در پی داشته است، همانطور که بسیاری از شهروندان افغانستان هم باور دارند که با خروج سربازان خارجی، تراژدی های دهه ۹۰ میلادی ، آوارگی و مهاجرت ، کشتار و خون ریزی که از مفاهیم برحال آن زمان بود تکرار خواهد شد و نباید به طالبان تا زمانِ که مجاب نشده اند و سر به صلح خم نکنند، اعتماد کرد و افغانستان را با پاهای لرزان به حال خودش رها کرد. گفتگوهای دوحه پایانی نداشت و نشست استانبول هم هنوز برگزار نشده است، طالبان به تخریب و جنگ و سقوط ولسوالی ها ادامه می دهند و حکومت هم به مقابله با آنها پرداخته است. به نظر می رسد آتش جنگ بیشتر از میل به گفتگو برای صلح در میان طرفین شعله ور است.
به باور بسیاری از صاحب نظران خروج آمریکا در شرایط فعلی “غیر مسئولانه” بوده است. با بررسی کم و کیف وضعیت امنیتی و روند گفتگوهای صلح می توان صحت این فرضیه را تایید کرد. خروج امریکا می بایست با همان هدف استقرار صلح و دموکراسی و حقوق زنان در افغانستان صورت می گرفت که همه این ارزش ها با بازگشت طالبان دچار انحطاط خواهند شد. هنوزگروه طالبان به خشونت ها علیه افراد ملکی و نهاد های مدنی و رسانه ی دست دارند و گفتگوهای صلح به سرانجامی که باید می رسید ، نرسیده است. بنابراین خروج آمریکا در شرایط فعلی نیاز به بازبینی دارد، البته تا قبل از آنکه آتش جنگ بیشتر از این شعله ور شود.