هفته نامه روزنه صلح: هیات معاونت سازمان مللمتحد در کابل(یوناما)، سازمان عفو بینالملل و شماری از خبرنگاران به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات، از سقوط آزادی مطبوعات و سانسور شدید رسانهها بهشدت ابراز نگرانی کردند.
امروز سهشنبه سوم ماه می، مصادف است با روز جهانی آزادی مطبوعات. این روز از سوی سازمان مللمتحد بهنام روز جهانی آزادی مطبوعات نامگذاری شد که همه ساله در سراسر جهان گرامیداشت میشود؛ این روز در افغانستان درست زمانی فرا میرسد که دیگر آزادی مطبوعات وجود ندارد.
سازمان عفو بینالملل، صبح روز سهشنبه(۱۲ ثور) در تویتی گفته که روزنامهنگاری در افغانستان از سوی طالبان محاصره شده و سانسور رسانهها نیز با گذشت هر روز درحال افزایش است.
به گفتهی این سازمان، خبرنگاران و رسانهها در افغانستان کماکان در حالی به نشراتشان ادامه میدهند که ترس از انتقامجویی طالبان دارند و این موضوع، برای همهگان نگرانکننده به نظر میرسد.
سازمان عفو بینالملل، همچنان در ادامه نگاشته که رسانههای آزاد در خطر قرار سقوط قرار دارند و ایجاب میکند که حکومت مستقر در کابل به آزادی رسانهها احترام بگذارد.
از سوی هم، یوناما در اعلامیهای به مناسبت سوم می، افزوده رسانههای افغانستان در شرایط ناپایدار قرار گرفته که یکی از چالشبرانگیزترین دوران دو دههی اخیر را پشت سرمیگذرانند.
یوناما به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات شب گذشته بیانیهای به نقل از مته نودسن، معاون نمایندهی خاص دبیرکل سازمان مللمتحد در افغانستان منتشر کرد.
خانم نودسن گفته است:«سانههای آزاد مورد حمله قرار گرفته اند. شبکههای خبری تعطیل شدهاند. خبرنگاران وظایف خود را از دست دادهاند. تعداد زیادی کشور را ترک کردهاند، اما بسیاری از آنها که در کشور باقی ماندهاند با آیندهای مبهم روبرو هستند.»
زنان خبرنگار سنگینترین بار را بهدوش میکشند
معاون نمایندهی خاص دبیرکل سازمان مللمتحد در افغانستان، به دشواریهای زنان خبرنگار در افغانستان اشاره کرد.
او گفته است:«کسانیکه هنوز با تعهد و فداکاری کار میکنند، تحت ترس و ارعاب دایمی زندگی میکنند، زنان خبرنگار سنگینترین بار را بهدوش میکشند.»
او به سکتور رسانههای افغانستان اطمینان داد که یوناما قاطعانه در کنار رسانههای آزاد و مستقل قرار خواهد داشت.«من از مقامهای مسوول میخواهم که محیط مساعدی را برای فعالیت خبرنگاران و تضمین مصونیت آنها فراهم کنند. برای حفاظت از زنانیکه در رسانهها کار مینمایند، توجه و اقدامات ویژه ضروری است.»
از سوی هم، شماری از خبرنگاران به هفته نامه روزنه صلح میگویند که رسانهها و آزادی مطبوعات در افغانستان بدترین روزهای سیاه را پشت سرمیگذرانند.
خالد مقصودی، یکی از خبرنگاران افزود که روز جهانی آزادی مطبوعاتی در شرایط فرا میرسد که افغانستان به دست طالبان افتاده و مردم شاهد سقوط صدها رسانهی دیدار، شنیداری و چاپی است که این موضوع، آیندهی این کشور را با تاریکی گره زده است.
او گفت:«هرچند حکومت طالبان در گفتار، خود را متعهد به آزادی بیان و عملی بودن قانون مطبوعات میداند، اما این تعهد در عمل دیده نمیشود.»
این خبرنگار همچنان تصریح کرد که با استقرار طالبان، آزادی بیان کاملا خفه شد، بازداشتهای خودسرانهی خبرنگاران از سوی نیروهای طالبان نشان میدهد که این گروه، انتقاد را هرگز نمیپذیرند و حتا در برخی موارد، فرماندهان طالبان در اظهارات غیر رسمی، خبرنگاران و رسانههای آزاد را دشمن خطاب میکنند.
مقصود از حکومت طالبان میخواهد که در یک گفتمان سازنده با خبرنگاران و نهادهای حامی رسانهها، مشکلات و چالشهای موجود را که سد راه فعالیت رسانهها قرار گرفته، حل نماید تا خبرنگاران و مردم افغانستان دیگر شاهد خفهشدن آزادی بیان و سرکوب خبرنگاران نباشند.
در همین حال، توفیق صدیقی یکی دیگری از خبرنگارانی است که دو ماه پیش از افغانستان خارج شد. او میگوید که از ترس نیروهای طالبان، فعالیتهای رسانهاش را ترک کرده است.
او بیان کرد که خبرنگاران و کارمندان رسانهها زیر چتر نظام طالبان، نمیتوانند به فعالیتهایشان ادامه دهند، مگر اینکه آنها(طالبان) تغییر کنند و فعالیت آزاد رسانهها را بپذیرند.
این خبرنگار با تاکید براینکه سانسور کماکان در حکومت پیشین هم اعمال میشد، اما در حکومت فعلی افزون تشدید سانسور، اطلاعات بهطور کامل محدود شده و خبرنگاران مورد خشونت علنی قرار میگیرند.
با این حال، روز جهانی آزادی مطبوعات در حالی فرا میرسد که افغانستان تحت سلطهی قرار دارد. هرچند حکومت کنونی، قانون حق دسترسی به اطلاعات که نافذ حکومت پیشین بود، را اجرایی اعلام کرده اما رفتارهای آنها خلاف این قانون را نشان میدهد.
حکومت سرپرست طالبان بهشدت بر شبکههای تلویزیونی اعمال نفوذ کرده و به هر کدام این رسانهها دستور داده که هیچگونه خبر و یا گزارشی را خلاف طالبان دست نشر نسپارند.
طالبان تاهنوز در مورد روز جهانی آزادی مطبوعات واکنشی نشان نداده است.