دولت ایران تعهدی در قبال مهاجران افغان و اجرای حقوق بشری آن‌ها ندارد

27 ثور 1401
2 دقیقه
دولت ایران تعهدی در قبال مهاجران افغان و اجرای حقوق بشری آن‌ها ندارد

هفته نامه روزنه صلح: شماری از مهاجران افغان مقیم ایران می‌گویند که رفتارهای ضدحقوق بشری و تبعیض‌آمیز دولت ایران با مهاجران، زندگی روزمره برای آن‌ها دشوار کرده است.

هورا جعفری، مهاجر افغان در تهران به هفته نامه روزنه صلح می‌گوید که در چند ماه پسین، خلاف وعده‌های داده شده به مهاجران، رفتارهای دولت ایران نسبت به سال‌های قبل به‌شدت خشونت‌بار و تبعیض‌آمیز شده است.

هورا جعفری در بیست سال گذشته، دوبار به ایران مهاجر شده است. بار نخست سال ۱۳۸۳ از ایران به کابل آمد و سرانجام در سال ۱۳۹۶ دوباره به ایران مهاجر شد.

او می‌گوید که در چند ماه گذشته، نهادهای مردمی و دولتی ایران، مهاجران شامل کار نمی‌سازند و از جانب دیگر، به بهانه‌های مختلف، هزینه‌های زندگی را بالای مهاجران افغان افزایش می‌دهند.

به بیان خانم جعفری، دولت ایران خلاف کنوانسیون پناهندگان سازمان ملل‌متحد و خلاف تعهدات بین‌المللی بشری، رویه‌ی دوگانه را میان شهروندانش و اتباع خارجی روی دست گرفته است و این امر باعث شده که زندگی در این کشور سخت‌تر شود.

با این حال، حقوقی‌که مهاجران از آن برخوردار هستند، ناشی از حمایت‌های صریح و یا ضمنی در چارچوب حقوق بین‌الملل بشر است که شامل اسناد عمده می‌گردد. حقوق بشر نسبت به تمام انسان‌ها صرف‌نظر از وضعیت مهاجرتی آن‌ها، اعمال می‌شود. هر شخص اعم از شهروند و غیر شهروند از حقوقی همچون حق حیات، آزادی، امنیت و عدم تبعیض برخوردار است.

در همین حال، علی رضایی یکی دیگری از مهاجرانی است که هفت ماه پیش از کابل به ایران مهاجر شد. او می‌گوید که به‌دلیل مشکلات امنیتی و اقتصادی دست به مهاجرت زده است و به امید این‌که ممکن است زندگی آبرومندی در ایران مهیا شود، اما همه‌چیز خلاف میل می‌گذرد.

به گفته‌ی رضایی، رفتارهای یک سال اخیر دولت ایران با مهاجران خلاف عرف و حقوق بین‌الملل بوده و حقوق مهاجرتی آن‌ها به‌شدت نقض می‌شود؛ در ایران، برخی برخوردهای نامناسب با مهاجران صورت می‌گیرد که دولت آن پاسخ‌گو قرار نمی‌گیرد، در حالی‌که در شرایط کنونی، بسیاری از کشورها، شرایط بهتری را برای مهاجران قایل هستند.

او خاطرنشان ساخت که افغان‌های زیادی ۲۰ الی ۳۰ سال در ایران زندگی کرده‌اند و ممکن است که آن‌ها هرلحظه اخراج شوند و از جانب دیگر، شغل به اتباع افغانی داده نمی‌شوند و طبق تعهدات بین‌‌المللی، مهاجران از بسیاری حقوق و مزایای معیشتی در ایران برخوردار نیستند که این نشان‌دهند نقض حقوق مهاجران از سوی دولت ایران شمرده می‌شود.

ایران هم‌اکنون میزبان پنج میلیون مهاجر افغان است که بیشتر از یک میلیون آن، در هشت ماه گذشته به ایران سرازیر شدند. اوج مهاجرت به ایران درست زمانی از سر گرفته شد که کابل به دست طالبان سقوط کرد. با وجود بدرفتاری‌ها و نقض حقوق امور پناهندگان سازمان ملل‌متحد، اما مردم افغانستان همچنان به ایران مراجعه می‌کنند.

با این حال، طی چند سال اخیر، سازمان‌های بین‌المللی و به‌خصوص دیدبان حقوق بشر موارد خشونت از جمله رفتار تبعیض‌آمیز دولت ایران، ضرب‌وشتم، حبس، اجبار به پرداخت پول، کار اجباری و اعضای خانواده‌ها با یک‌دیگر را مستند ساخته و آن را با جهانیان در میان گذاشته است.