به دلیل مسدود بودن مکاتب و دانشگاهها و فقر اقتصادی خانوادهها در افغانستان شمارِ زیادی از دختران در سنین مکتب و دانشگاه به قالی بافی روی آورده اند.
بعد از حاکم شدن گروه طالبان در افغانستان، این گروه درب مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران مسدود نموده و شمارِ زیادی از دختران به خاطر نداشتن مصروفیت، فقر و بیکاری، به قالین بافی روی آورده اند.
معصومه (مستعار) دانشجوی سال دوم رشتهی روان شناسی در دانشگاه کابل است. او پس از حاکمیت گروه طالبان و اعمال محدودیتهای شدید توسط این گروه بالای دختران، مانند میلیونها دختر دانشآموز دیگر خانهنشین شده و اکنون پس از چهارده سال درس و تلاش برای یک روان شانس مسلکی، رویاها و هدفهایش را به خاطر تامین خرج و مصارف خانوادهاش کنار گذشته و با سه خواهرش در یکی از مناطق دور افتادهای غرب کابل مصروف قالین بافی است.
دختران محروم از تحصیل و مکتب مصروف قالین بافی در یکی از دستگاه های قالین بافی در دشت برچی کابل- روزنه صلح
معصومه در گفتگو با خبرنگار روزنه صلح میگوید: « میخواستم یک روان شناس شوم و کسانی که دچار افسردگی است به زندگی عادی برگردانم و نشان بدهم که باید زندگی کرد و خوش بود؛ اما برعکس امروز خودم دچار افسردگی شدم و از زندگی خسته و گاهی هم به خودکشی فکر میکنم. حالا خودم به یک روان شناس نیاز دارم تا من را درمان کند.»
او گفت که بعداز حاکم شدن گروه طالبان در افغانستان و مسدود شدن مکاتب و دانشگاهها به روی دختران، وضعیت روحی و روانیاش خیلی خراب شده بود و از سوی دیگر بیکار شدن پدرش، وضعیت را برایش دشوار کرده و مجبورشد به قالین بافی روی بیاورد.
اما؛ این تنها معصومه نیست که در چنین وضعیت قرار دارد، مرضیه خواهر معصومه که دانشآموز صنف دهم مکتب در یکی از مکاتب دولتی در شهر کابل بود و تصمیم داشت در آینده خبرنگار شود تا صدای مردم غریب را به گوش مسوولان حکومتی برساند؛ اما با بسته شدن مکاتب این هدف مرضیه زیر خاک شد و به قالین بافی روی آورد.
مرضیه در این گفتگو میگوید که در دوره دانشآموزی خیلی سختیها را تحمل کرده بود تا به اهداف بلندش برسد؛ اما با آمدن طالبان در افغانستان تمام رویای شان از بین رفت و طالبان نگذاشتند که به اهدافاش برسد و درخت رویاهایش به ثمر برسد.
او تاکید کرد: « امیدوار هستم که بزودی درب مکاتب به روی میلیونها دختر در افغانستان بازگشایی شود و سه سال از درسهایم که باقی مانده، تمام کنم و بعنوان یک خبرنگار موفق در جامعه خدمت کنم.»
پدر معصومه و مرضیه در زمان نظام جمهوریت در یک اداره دولتی کار میکرد و تنها نانآور خانواده ۶ نفری خود بود. او نیز از سوی گروه طالبان از کار برکنار شده و منبع عایداتی خود را از دست داده است.
پدر این دو دختر جوان در این گفتگو تاکید کرد که به دلیل مشکلات اقتصادی، مجبور شده که قالین بگذارد و دخترانش خرج و مصارف خانوادهای شش نفری را تأمین کند.
فعالان حقوق زن نیز این وضعیت دختران را تاسفبار دانسته و میگویند که گروه طالبان با وضع محدودیتهای شدید بر زنان و دختران تمام دستاوردهای دو دههی گذشته را که زنان در عرصهی مختلف بهدست آورده بودند، از بین بردهاند.
یکی از فعالان حقوق زن نخواست که در این گزارش از او نامی گرفته شود گفت که قالینبافی و برخی صنایع دستی که زنان و دختران تحصیل کرده از روی مجبوریت آنرا انجام میدهند، هیچ بعد اقتصادی ندارد.
وی تاکید کرد که این وضعیت عقب گرد شدید اجتماعی و پیشرفتهای مدنی را نشان میدهد.
عبدالمنان حیدری، رییس اتحادیه مؤلدین و صادرکنندگان قالین افغانستان در گفتگو با خبرنگار روزنه صلح میگوید که در پی تحولات سیاسی اخیر در کشور و روی کار آمدن گروه طالبان، شماری زیادی از شهروندان کشور به علت فقر، بیکاری، مسدود ماندن مکاتب و دانشگاهها به روی دختران به قالین بافی روی آورده اند.
آقای حیدری تاکید میکند که در سالهای گذشته بیش از یک میلیون نفر که ۹۰ درصد آنان را خانمها تشکیل میدهد، در صنعت قالینبافی مشغول بودند؛ اما پس از روی کار آمدن گروه طالبان به دلیل بیکاری، مسدود ماندن مکاتب دخترانه و مشکلات اقتصادی، این رقم به بیشاز ۲ میلیون نفر میرسد که در ولایتهای مختلف به ویژه شمال کشور افزایش یافته است.
با این حال، مکاتب بهروی دختران بالاتر از صنف ششم از ۲۴ ماه اسد سال ۱۴۰۰ خورشیدی، بعد از تسلط گروه طالبان در افغانستان مسدود شد و دانشگاهها نیز به روی دختران در اواخر ماه قوس سال ۱۴۰۱ مسدود شده و این امر واکنشهای تند جامعه جهانی و نهادهای بینالمللی را دربر گرفت.
اما؛ گروه طالبان در این باره همواره گفته اند که بسته ماندن دروازههای مکاتب و دانشگاهها به روی دختران موقتی است و بزودی بازگشایی خواهد شد؛ اما سه سال از این گپ و سخنها میگذرد و تاهنوز هیچ سخنی درباره بازگشایی مکاتب و دانشگاهها در افغانستان نیست.
