شکریه ۲۴ ساله با گلوی پر از بغض و چشمان اشک‌آلود می‌گوید: «من امید بازگشایی مکاتب و دانشگاه را در سال جدید ندارم. اما آرزو می‌کنم که مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران افغانستانی در سال جدید باز شود.»
شکریه محصیل سال دوم رشته‌ی روان شناسی بود که با حاکمیت طالبان و منع شدن دانشگاه‌ها به روی دختران توسط این گروه، از رفتن به دانشگاه باز ماند و خانه نشین شد. او می‌گوید، بیشتر از دو سال است که از تحصیل باز مانده، خسته و افسرده خانه نشین شده است: «ما دختران افغانستانی در کشور خود که اسلامی است به عنوان جنس دوم پذیرفته شدیم. این واقعا دردناک است.»
شکریه می‌گوید، طالبان به بهانه‌ی نبودن مکان امن و اسلامی در مکاتب و دانشگاه‌ها، دختران و زنان افغانستان را از رفتن به این مکان‌‌های آموزشی منع کرد. به گفته‌ی او، چرا طالبان پسران را یک‌سال از رفتن به مکاتب و دانشگاه منع نکرده و به جایش دختران اجازه‌ی درس و تحصیل می‌داد.
Photo: AFP
با حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان در پانزدهم آگست سال ۲۰۲۱ میلادی، بیش از سه و نیم سال (۱۲۵۰ روز ) از بسته ماندن مکاتب برای دختران بالاتر از صنف ششم و هم چنان بیشتر از یک‌سال و سه ماه (۴۵۰ روز) از بسته ماندن دانشگاه‌ها به روی دختران در افغانستان می‌گذرد.
با رسیدن آغاز فصل تعلیمی (۱۴۰۴) در افغانستان، گروه طالبان از بازگشایی مکاتب دخترانه بالاتر از صنف ششم و دانشگاه‌ها به روی دختران چیزی نگفته است. حبیب‌الله وزیر معارف این گروه پنج‌شنبه به تاریخ سی‌ام حوت سال ۱۴۰۳، زنگ بازگشایی مکاتب پسرانه و مکاتب ابتداییه دخترانه را نواختند.
به گفته‌ی شکریه، طالبان با درس و تحصیل زنان و دختران سر ستیز دارند و نمی‌گذارند که ما ها باسواد شویم.
شکریه می‌گوید، دختران و زنان افغانستان با همان حجاب که طالبان تعریف کرده، حاضر است به مکتب، دانشگاه و محل کار شان بروند. فقط بگذارند ما آزاد باشیم.
از سوی هم نیلا احمدی ۲۱ ساله، با سپری کردن بیشتر از یک سال در افسردگی و با مشکلات روحی و روانی، آروزی باز شدن مکاتب و دانشگاه‌ها را در سال جدید دارد.
نیلا، محصیل سمستر اول رشته‌ی گرافیک دیزاین دانشگاه کابل بوده که با بسته شدن دانشگاه‌ها به روی دختران توسط طالبان، از دانشگاه باز مانده است.
نیلا می‌گوید، بعد از اینکه دانشگاه‌ها به روی دختران بسته شد. برای پذیرفته شدن به بورسیه‌های تحصیلی بیرون از کشور، اقدام به آموختن زبان انگلیسی در یکی از مرکز‌های آموزشی زبان در کابل آغاز کرد، اما بسته شدن مراکز آموزشی به روی دختران توسط طالبان باعث تخریب انگیزه‌ی او شده «وقتی دانشگاه‌ها بسته شد، خیلی سخت بود، اما برای قبول شدن در یکی از دانشگاه‌های بین‌المللی امیدوار بودم. وقتی یادگیری زبان انگلیسی را در اواخر سال ۱۴۰۲ شروع کردم، طالبان بعد از گذشت از دو ماه، دختران را از رفتن به کورس مانع کرد. بعد از مدتی دوباره کورس‌ها باز شد. دوباره رفتم که باز طالبان کورس‌ها را به روی دختران بند (بسته) کرد. احساس نا امیدی آن لحظه را در کلمات بیان نمی‌توانم. یعنی خیلی سخت بود که منجر به یک‌ونیم سال افسردگی شدید شدم.»
نیلا که بیش از یک سال را در حبس خانگی و افسردگی شدید سپری کرده است، امیدوار به بازگشایی دروازه‌های آموزش به روی دختران در سال جدید (۱۴۰۴) است: « بعد از بسته شدن دانشگاه و مراکز آموزشی، من احساس نا امیدی شدید می‌کردم. دست از خواندن و نوشتن کشیدم. شب و روز در خانه خود را حبس کرده بودم و هیچ انگیزه‌ی برای درس خواندن نداشتم. بیشترین اوقات در یک اتاق تنها زندگی می کردم. مادرم با تشویق‌های زیاد بعد از یک ونیم سال دوباره رو به آموزش آوردم و برای به دست آوردن بورسیه تلاش دارم.»
نیلا، حالا در حالی یادگیری زبان چینایی است که برای دریافت بورسیه‌های تحصیلی کشور چین اقدام کند، اما او از اینکه دانشگاه‌ها در داخل کشور بسته است، احساس ناراحتی دارد و در حالی که در گودی چشمان‌اش اشک حلقه زده است، می‌گوید: « در این سه سال بیشترین فرصت‌ها را از دست دادیم و سن ما هر روز بیشتر می‌شود. حالا ما دختران افغانستان نسبت به دیگر هم‌سن و سالان مان در دیگر نقاط جهان از نگاه علمی عقب ماندیم. واقعا جای افسوس است.»
نیلا در پیامی به دختران باز مانده از تحصیل در افغانستان می‌گوید:هر چه شرایط دشوار باشد فرصت‌های زیادی فراهم می‌شود، دختران افغانستان با دشواری‌ها مقابله کنند وباید با سواد شوند.
بسته ماندن مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران واکنش‌ها و نگرانی‌های بین‌المللی را بر انگیخته است.
کاتریل راسل، مدیر اجرایی یونیسف در تازه‌ترین گزارش خود گفته است که در سال جدید (۱۴۰۴) چهار صد هزار دانش آموز دختر از رفتن به مکتب محروم شده است. تعداد دختران بازمانده از آموزش ۲.۲ میلیون رسیده است.
همچنان در ادامه‌ی این گزارش آمده است، اگر تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ممنوعیت آموزش ادامه یابد. بیش از چهار میلیون دختر محروم از حق تحصیل فراتر از دوره های ابتدایی خواهند شد.
از سوی‌هم ریچارد بنت، گزارشگر سازمان ملل متحد برای افغانستان از باز نشدن درب‌های مکاتب و دانشگاه به روی دختران افغانستان ابراز نگرانی کرده است و گفته پاسخ‌گویی طالبان در برابر آموزش دختران ضروری است.
همچنان در گزارشی گفته است که دختران افغانستان به دلیل سرکوب و آزار جنسیتی از سوی طالبان ار آموزش محروم شده است.
نسترن ۱۵ساله، برای بازگشایی دروازه‌های مکاتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم لحظه شماری دارد. او که با دو خواهرش از نعمت آموزش محروم شده است، نگران آینده‌ی نا معلوم شان است.
نسترن که تا صنف ششم مکتب را درس خوانده است، می‌گوید، برای بازگشایی مکاتب به روی دختران هر روز دعا می کند و او آرزو دارد که در سال جدید مکاتب باز شوند.
نسترن که به دلیل محدودیت‌های خانواده‌اش اجازه‌ی رفتن به مراکز آموزشی را هم نیافته است. او که حالا در خانه‌اش مصروف حرفه خیاطی است و از آن طریق خودش را سرگرم و امرار معاش می‌کند، گفت: « کسانی که پول و حمایت خانواده‌اش را داشتند به کورس‌ها رفتند یا اینکه برای درس خواندن مهاجرت به دیگر کشور کردند. اما از ما چنین چیزی امکان ندارد. کاش مکتب‌ها باز شود که به درس‌های مان ادامه بدهیم.»
نسترن که آرزو دارد در آینده پزشک شود، می‌گوید، تا طالبان در افغانستان حاکم باشد، امید بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران ندارند: «طالبا اگر ما دختران درس خواندن می‌ماند خو در این سه سال می‌گذاشت، اما آنها هرگز نمی‌مانند ما درس بخوانیم. تا طالبان از افغانستان نروند ما درس خوانده نمی‌توانیم.»
معصومه ۱۶ ساله که در ولایت غزنی زندگی می‌کند، می‌گوید، بیشتر از سه سال می‌شود که با رسیدن فصل بهار و آغاز فصل تعلیمی امیدوار به بازگشایی مکتب می‌شود، اما طالبان هر سال با زنگ نزدن مکاتب دخترانه، امیدواری‌اش را از اوقطع کرده است: «امسال هم می‌فهمم که مکاتب باز نخواهد شود جز اینکه کدام معجزه رخ بدهد. مقصد آنها به درس خواندن دختران هیچ خوش نیست.»
معصومه و خواهرش که تا صنف هشتم در مکتب خوانده اس و با بسته شدن مکاتب، آنها خانه نشین و مصروف قالین بافی است: « از اینکه کورس‌ها هم بسته است و و ضعیت اقتصادی خوب نیست ما قالین می‌بافیم تا مصارف خانه را پیدا کنیم.»
مرضیه ۲۴ ساله از بامیان، محصیل سال دوم نرسنگی بود که انستیوت‌های طبی به روی دختران بسته شد. او که حالا خانه نشین است می‌گوید، امیدوار است طالبان مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران باز کنند، تا آنها ادامه درس‌هایش را به پایات برساند: « دو سال را به چقدر مشکلات خواندیم، فیس‌اش(هزینه) به دلیل مشکلات اقتصادی به سختی پرداخت می‌کردیم. حالی یک‌سال دیگر مانده همان را ما را بگذارد که بخوانیم. در کورس‌ها هم چندین بار پول پرداخت کردیم بسته شد. خوب هر جا پول ما هم میره و درس هم خوانده نمی‌توانیم. امیدوارم مکتب و دانشگاه باز شود.»
از سوی هم حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان با نشر پیامی به مناسب آغاز سال تعلیمی و تحصیلی در افغانستان، ابراز امیدواری به بازگشایی درب‌های مکاتب و دانشگاه‌ها دختران، از سوی حکومت طالبان شده است.
او در این پیام گفته است: دختران وطن دلتنگ این خوشی است و منتظر زنگ مکاتب شان هستند. دختران همانند پسران حق آموزش و تحصیل را دارند و برای آینده و آبادی کشور شان سهم داشته باشند.
همچنان حامد کرزی برای بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران تاکید کرده و گفته است: آموزش یک حق نیست بلکه یک ضرورت حیاتی برای شگوفایی، عزت و بقایی وطن و هم‌وطنان ما است. منع تحصیل دختران مانع پیشرفت جامعه می‌شود.
بهاره ۱۳ ساله از کابل می‌گوید، بعد از بسته شدن مکاتب دخترانه برای ادامه درس‌های اش به مکتب دینی رفته است. او که دختران افغانستان را قربانی سیاست‌های طالبان و آمریکا می‌داند، گفت: « تا صنف ششم درس خواندم بعد از ان مکتب رفته نتوانستم. دوست دارم در آینده قاضی شوم، اما با درس مدرسه چطور به آرزویم برسم. نمی‌فهمم طالبا چرا دخترا را قربانی سیاست ظالمانه‌ی خود کرده؟»
