نویسنده: تیم ویلاسی‌ویلسی
مترجم: اسدالله جعفری‌پژمان
روزنامه رمزنگاری: 28 جون، 2021
برای دولت جو بایدن، یک تصمیم ظاهراً منطقی است که در تبعیت از آرزوی دونالد ترامپ برای پایان دادن به «طولانی‌ترین جنگ» فکر می‌کند. اما این تصمیم خطر تبدیل شدن به یک فاجعه سیاسی خواهد بود. اکنون حتی اگر این تصمیم از نظر سیاسی در ایالات متحده قابل قبول باشد، خیلی دیر شده است. دولت افغانستان حالا ممکن است که خارج از دایره‌ای نجات دادن باشد. تمام تلاش‌های دولت جو بایدن این است که در صورت امکان، بدترین جنبه‌های پیروزی طالبان را در حال وقوع کاهش دهد.
بر اساس گزارش اخیر وال استریت ژورنال، سازمان استخاباراتی ایالات متحده ارزیابی کرده است که دولت افغانستان ممکن است ظرف شش ماه پس از خروج نیروهای ناتو سقوط کند. با این حال، دشوار است که دولت کابل به مدت طولانی دوام بیاورد و چندین کشور در حال برسی و نتیجه‌گیری مشابه هستند. طالبان برای ایجاد این انگیزه و تصور که پیروزی آن‌ها حتمی و قریب‌الوقوع است، دارند سخت تلاش و فعالیت می‌کنند. با این حال، نشانه‌هایی نیز وجود دارد که نشان می‌دهند چنین خطوطِ تبلیغاتی دور از حقیقت هم نیست. علی رغم اینکه تعبیر و تفسیر مثبت از جلسات رئیس جمهور اشرف غنی در کاخ سفید در روزهای اخیر در رسانه‌های افغانستان انعکاس یافت اما ممکن است که تغییرات و تحولات بزرگی در دولت افغانستان به وجود خواهد آمد.
یکی از شاخص‌های اصلی و مهم این است که نیروهای امنیتی افغانستان تسلیم‌دهی پایگاه‌ها و پاسگاه‌ها را به طالبان آغاز کرده اند. این نوع دستورالعمل بسیار سریع و ساده است. طالبان هم از طریق بزرگان قبایل برای رساندن پیام صریحی خود به نیروهای امنیتی افغانستان که آن‌ها اغلب در مراکز ولسوالی‌ها و روستا‌ها مستقر هستند استفاده می‌کنند.این پیام اغلب بدین معنا است که «افراد بی‌ایمان و بی‌باور» افغانستان را ترک خواهند کرد. اخیراً به نظر می‌رسد که طالبان به قول خود مبنی بر مجازات نکردن سربازان افغان که به آن‌ها تسلیم می‌شوند، عمل‌کرده اند. طالبان به نیروهای امنیتی افغان گفته اند که «شما شکست خورده اید. فرماندهان و رهبران شما فاسد هستند. اکنون شما می‌توانید تسلیم شوید، و ما از شما محافظت خواهیم کرد و یا هم می‌توانید با ما بجنگید، و سرانجام ما شما را می‌کشیم». رازو نیازی مربوط به این ماجرا و نرمش نشان دادن در برابر طالبان تازه فاش شده است که احتمالاً سایر کندک‌ها و پایگاه‌ها را نیز به پیروی از این دستورالعمل و تسلیم شدن تشویق می‌کند.
در چندین ولایت افغانستان، از جمله در شمال افغانستان، طالبان در حال پیشروی و محاصره شهرها هستند که این ولایت‌ها هنوز در کنترل دولت است. طالبان به زودی در موقعیتی قرار خواهند گرفت که منابع غذایی و راه‌های اکمالاتی را قطع کرده و خواستار تسلیم شدن آن‌ها شوند و احتمالاً یک حکومت ملایم و با مدارا به همین ترتیب به مردم تقدیم خواهند داد. اکنون که طالبان دارای وسایلِ نقلیه‌زرهی، توپ و تانک‌های که از نیروهای امنیتی افغانستان به غنیمت گرفتند قدرمند هستند و توانایی آن‌ها برای فشار بر شهرها افزایش یافته است. در کابل احساس وحشت به خاطر سقوط پایتخت شدت یافته است.احساس ناامیدکننده‌ای برای خانواده‌ها به جود آمده است که دارند خانه‌های خود را می‌فروشند اما خریداری پیدا نمی‌شود. حتی وقتی که خانه‌ها ده برابر ارزش داشت، اما اکنون این خانه‌ها را زیر قیمت هم کسی نمی‌خرند. برخی از خانواده‌ها از این که با خبر شدند طی هفته‌های اخیر چندین نقطه مرزی با جمهوری آسیای میانه توسط نیروهای طالبان تصرف شده است و آن‌ها به تاجیکستان عزیمت کرده اند.
دولت هند یکی از جناح‌ها و بازیگرانی است که برگ‌های چای را خوب خوانده و تصمیم گرفته است که راه‌های ارتباط با طالبان را باز کند. جیشنکار وزیر امور خارجه هند اخیراً از دوحه بازدید کرده و من می‌فهمم که هندی‌ها هم هیئت طالبان را نیز برای ملاقات و دید و باز دید در هند دعوت کردند و همچینان پیشنهاد ادامه کمک‌های توسعه‌دهنده‌ی هند به افغانستان را در آینده دادند. نکتۀ قابل توجه این است که جیشنکار این دیدار را به طور آشکاردر قطر انجام داد و بر خلاف دیدار آجیت دووال، مشاور امنیت ملی که او به صورت پنهانی از قطر دیدن کرد. این نشان می‌دهد که دولت هند اکنون طالبان را به عنوان دولت آیندۀ افغانستان می‌داند. شرط اصلی هندوستان این خواهد بود که اطمینان حاصل کند طالبان از ایجاد پایگاه‌های گروه‌های تروریستی ضد هند در افغانستان جلوگیری می‌کنند.
در پشت پردۀ این ابتکار عملِ هند این درک وجود دارد که این ابتکارات «توسط روسیه و یا هم احتمالاً توسط ایران طرح و برنامه‌ریزی می‌شود»، اما هیچ اقدام و چشم انداز جدی برای احیای اتحاد سابق شمال علیه طالبان وجود ندارد. بسیاری از اعضای تشکیل دهنده‌ی اتحاد شمال بخشی از دولت فعلی افغانستان هستند که این امر بدیهی است دولت افغانستان در آزمون‌های حکومتداری، مشروعیت‌قانونی و مبارزه با فساد در پیش چشمان بسیاری از مردم شکست خورده است. درعوض، طرفداران بین‌المللی سابق ائتلاف شمال، عهد و پیمان خود را در تفاهم در ساعت یازدهم با طالبان می‌بندند.
در حقیقت، این تنها گزینه‌ای است که برای جامعه بین‌المللی باقی مانده است. در مواجهه با یک جنگ بالقوه و فاجعه‌بار برای دولت کابل و احتمال واقعی به دام افتادن و حتی کشته شدن دیپلمات‌های خارجی و سازمان‌های امدادی، و این موضوع نیاز فوری به بحث و گفتگو در مورد انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در افغانستان دارد. در صورت عدم تعهدات قاطع از جانب طالبان، اکثر کشورهای موظف به مأموریت‌های دیپلماتیک مستقر در افغانستان مجبور خواهند شد که از کشور خارج شوند، این اقدام چیزی است که خود باعث فروپاشی دولت کابل می‌شود.بنابراین، خروج دیپلمات‌های خارجی ممکن است منجر به یک جنگ خونین و کینه‌توزانه در کابل شود.
یکی از احتمالات نگران کننده این است که دولت کابل در حالی که نیروهای آمریکایی هنوز در کشور حضور دارند، سقوط کند.اما این ممکن است بستگی به فرا رسیدن تاریخ خروج کامل در 11 سپتامبر تا 4 ماه جولای داشته باشد. به نظر می‌رسد که فرماندهان ناتو برمدریت جو بایدن پیروز شده اند تا 11 سپتامبر به خانه‌هایش برگردند تا روند خروج کامل به پایان برسد و امکان اسکان افغان‌هایی را فراهم کنند که به عنوان مترجم و مشاور با نیروهای ناتو کار کرده اند. با این حال، از نقطه نظر امروز و زمان حال، 11 سپتامبر نگران‌کننده به نظر می‌رسد، اما هنوز آن روز فرا نرسیده است.
یک مقام کلیدی اطمینان داده است که فرودگاه و میدان‌هوایی کابل در امنیت خواهد بود. افغانستان از ترکیه و ترک‌ها خواسته است که مسئولیت امنیت فرودگاه را به عهده بگیرند، اما آن‌ها به وضوح خطرناک و آزاردهنده هستند. اگرچه ترک‌ها به پاکستانی‌ها نزدیک‌تر هستند، و در طول دورۀکاری خود با تیم بازسازی ولایتی یا «پی‌آرتی» درولایت میدان وردک آن‌ها فقط یک بار مورد حمله قرار گرفتند، اما ترک‌ها محبوبیت چندانی در بین طالبان ندارند زیرا طالبان دولت آنکارا را به دلیل حمایتش از عبدالرشید دوستم جنگ‌سالار ازبک مقصر می‌دانند.
بنابراین، عدم توانایی حفاظت از فرودگاه و میدان‌هوایی کابل پیامدها و خطراتِ قابل توجهی برای رئیس جمهور اردوغان خواهد داشت. سرانجام، جو بایدن باید در مورد ترک و بسته شدن سفارت آمریکا در کابل ذکاوت و تأملی بشتری داشته باشد. خاطرات و وقایعی سال 2012 در بنغازی و مرگ کریستوفر استیونز بدون شک در ذهن او خواهد بود. با این حال، برای محافظت از سفارتخانه‌ها در کابل، در صورت وخیم شدن ناگهانی اوضاع، نیاز به امنیت جدی به یک مسیری امن و برون رفت خارج از شهر دارد. این گفتگوها بدون شک با پاکستانی‌ها، ترک‌ها و طالبان ادامه خواهند داشت، اما زمان به سرعت در حال گذر است و همچنان قابل برگشت نیست .
تمامی این عوامل نشان می‌دهند که تنها راه برون رفت از این معضل این است که قدرت‌های جهانی، از جمله ایالات متحده، چین، هند و روسیه، تلاش کنند تا انتقال قدرت را به صورت مسالمت‌آمیز و منطقی به طالبان تضمین کنند. این نتایجی تحقیرآمیز 20 سال حمایت از افغانستان است و این احساس نگرانی مردم به این مفهوم است که طالبان می‌توانند به نوعی خود را بازخرید کرده و به طور موثر در این کشور حکومت کنند ، مردمی که به شدت از طالبان ترس و تنفر دارند. هیچ رئیس جمهوری دموکراتیک نمی‌تواند با وجدانِ راحت باشد که قدرت را به گروهی تحویل و تسهیل کند که به دلیل نقض حقوق بشری مشهور و معلوم‌الحال است، و حتی رفتارهای نا مناسب و غیر انسانی با زنان دارد.
