درجریان دوسال نیم گذشته، طالبان دساتیروقیودات سختگیرانه ی را علیه زنان ودختران اعمال نمود، درنخستین اقدام زنان را ازرفتن به دانشگاه ودوره ثانوی مکاتب ممنوع نمود.
درگام بعدی زنان را ازرفتن به دفاتیروسازمانهای دولتی وغیردولتی محروم ساختند، پس ازآن وزارت امربه معروف این گروه تحت نام حجاب اسلامی دستورداد که زنان روی پرده های تلویزیون بدون ماسک ظاهرنشوند.
اما این رفتارهای تبعض آمیزعلیه زنان توقف نیافت بل دریک دستورسختگیرانه دیگر، اینبارسفرزنان را مورد هدف قرارداد، درین دستورزنان بدون همراه نزدیک حق سفرولایتی و کشوری را ازدست دادند وهمچنان زنان شهری که اکثرن سرپرست و تامین کننده مخارج خانواده های خود نیزهستند، گام به گام ازمتن جامعه کنارزده شدند وبکلی تحت جبرآپارتاید جنسیتی قرارگرفتند.
اخیرن طی یک ماه گذشته فضای رعب و وحشت برزنانِ غرب کابل وسایرولایات هزاره نشین افزایش یافت ودرین مدت صدها دخترجوان ازمسیرراه و سطح شهر نخست توسط مؤظفین (محتسبان) وزارت امربه معروف طالبان، تحت نام زنان بی حجاب مورد اهانت و ضرب شتم قرارمیگرفت، درروزهای بعد افراد مسلح تحت نام کارمندان حوزه های امنیتی زنان جوان را ربودند و به مکانهای نامعلوم انتقال داده اند که هنوز هم شماری زیادی از آنها مفقود الاثرمی باشند.
شهروندان که ناظربرگرفتاری های اخیربوده اند، مشاهده کرده اند که افراد مسلح حتا زنان ودخترجوانی را ربوده اند که مطابق دستورامارت لباس وحتا صورت شان با ماسک پوشانده بودند.
اینجا دریک پارادوکس رفتاری طالبان قرارمیگریم که آیا مطابق شرع وفرهنگ افغانها، طالبان چگونه زنان جوان را درجاده ها مورد لت وکوب قرارداده وبعد آنان را درمحلات نامعلوم انتقال داده ومدت ها بدون اینکه خانواده اش اطلاع داشته باشد، نزد خود نگهداری نمایند؟
درفرهنگ افغانی زنان قابل احترام اند، جایگاه زنان نسبت مردان مقدم شمرده میشود، ازاینکه مقامات تصمیم گیرنده رژیم طالبان مربوط به پشتونهای بنیادگراست که همواره ادعای اسلامیت و افغانیت دارند، دربرخورد به زنان اقوام دیگرهرگونه حرمت و احترام معمول اجتماعی را شکستانده و حتا خلاف اصول و ارزشهای شریعت رفتارکرده اند.
درفرهنگ پشتونولی یکی ازرسم های مهم ( ناموس، عزت، غیرت و ننگ ) شمرده میشود که رعایت آن الزمامی است تا هرمرد پشتون با آن صفات آراسته باشد و برای هرمرد پشتون دفاع از عزت ناموس حتمی است وبی حرمتی به زنان را ننگ خود می دانند، اما طالبان نه مطابق فرهنگ پشتونوالی به زنان احترام میگزارند ونه هم مطابق به شریعت.
دردین مسأله جحاب توصیه اخلاقی است که درنخستین مرحله، آیه مربوط به حجاب به مردان تعلق میگیرد، سوره نورآیه ۳۰، ” به مردان با ایمان بگوئید که از نگاه به زنان اجنبی خود داری کنند وشرمگاه شانرا بپوشانند.”
طبق این توصیه قرآن، مردان از نگاه کردن به زنان اجنبی بازداشته شده است. اینکه طالبان ادعای تطبق شریعت دارند چطورایمانی دارند که زنان محجّب اقوام دیگر را از بازار که برای خرید و اجرای کارهای ضروری شان رفته اند، به بهانه ی “حجاب بد ” توهین تحقیرو گرفتاربا خود برده و مدت های درنزد خود مخفی نگه میدارند؟!
عوامل و انگیزه های طالبان ازگرفتاری زنان
طبق اسناد و مصاحبهٔ دختران جوان قربانی، به درستی دریافته میشود که طالبان شماری زیادی از دختران جوان را نه به علت حجاب از جاده ها ربوده اند بل که انگیزهای دیگری چون سوء استفاده های جنسی و باجگیری اقتصادی از خانواده های آنها نیز درآن دخیل میباشند.
خانواده دخترانیکه اخیرن از دشت برچی ربوده شده بودند، اکثرن حد اقل برای یک هفته مخفی یانه نگهداری شده بودند و خانواده های آنها به سختی توانسته بودند که آنانرا ازمکانهای خارج از حوزه های امنیتی دریابند.
اظهارات خانواده ها و خود زنان قربانی نشان میدهد که طالبان هیچ گونه ارزش های اسلامی را رعایت نمیکند، طبق بررسی ها وصحبت های خانواده ها، دو دسته از طالبان دختران تحت نام بد حجابی ربوده اند، یک جمع از دختران جوان توسط محتسبان وزارت امربه معروف طالبان گرفتارشده و دستهٔ دیگر توسط افراد مسلح که اکثرن مربوط حوزه های امنیتی پولیس بوده اند.
دختران ربوده شده صحنه های وحشتناکی ازشکنجه آزارواذیت فزیکی و روانی توسط تفنگداران حوزه سیزده هم امنیتی را روایت میکنند، از بیخوابی، بردن دختران دراتاق های انفرادی بازجویی، لت وکوب با ریسمان های رابری، شوک برقی وزدن با لگت و کنداق تفنگ ابزارمعمول آنان اند.
دختران رها شده که برخی های شان تصاویرشان به شبکه های اجتماعی نیز دست بدست میشود، نشان میدهد که طالبان دختران را مورد ضرب شتم قرارداده وبدن ورانهای آنها بلکی کبود وسیاه شده اند.
اما برخی از دختران که شماری ازآنان هنوز مفقود الاثراند، افراد مسلح طالبان آنان را به قصد سوء استفاده های جنسی از سطح شهرگلچین ربوده شده اند، که ازآنجمله جسد دختری جوانیکه با دستان بسته ازمنطقه ارغندی ولسوالی پغمان پیدا شد، مارینا سادات بود که در هشتم جنوری از مقابل منزلش توسط نیروهای مسلح بزور به رنجیرپولیس انداخته شده و به مردم گفته بود که حجاب را رعایت نکرده، گرفتار کرده اند، اما خانواده اش او را درهیچ مکان رسمی نیافته بودند.
انگیزه باجگیری و اخذ پول
یکی دیگراز انگیزه های پولیس حوزه های امنیتی که دختران را با خود برده اند، اخذ پول و باجگیری از خانواده های آنان میباشد، خانواده های اکثردختران که در حوزه سیزده و حوزه مربوط به تایمنی اند گفته اند که آنها پس از چند شبانه روز تلاش اطلاع یافتند که دختران شان توسط حوزه پولیس طالبان برده شده اند.
وقتی آنان برای رهایی دختران شان اقدام نموده اند، از آنان سند دو خانه، ازیک الی ده لک پول نقد و ضمانت کتبی گرفته اند.
یکی از دختران برچی که درآزای ده لک رها شده اما برادرش مقدارهشت لک افغانی سپرده است، گفته که طالبان وی را رها و برادرش را تا گرفتن مقدارباقی مانده پول که دولک افغانی است، درزندان انداخته است.
با این حال طالبان با اجرایی اعمال حساسیت برانگیز آزارواذیت و دست درازی به ناموس مردم، متاسفانه تبعات و پیامدهای بسیارویرانگری را درجامعه به میان می آورد، نخست اینکه مردم افغانستان مسلمان اند، رفتارهای ستختگیرانه این گروه، تساهل واخلاق مداری دردین را بی ارزش ساخته و نفرت ازدین را میان جامعه چندین برابرمیسازد.
ازسوی دیگرچون اکثریت گروه حاکم که با زورتفنگ برمردم حکم میرانند، متعلق به جامعه پشتون بوده بی حرمتی به زنان وخواهران اقوام دیگرباعث نفرت قومی شده و آتش انتقام را درآذهان جمعی شعله ورنگه میدارد.
ریچارد بنت گزارشگرویژه سازمان ملل طی پیامی، دراوایل جنوری گرفتاری زنان و دختران درکابل وسایر ولایات را خلاف ارزشهای انسانی دانست وخواستارآزادی فوری دختران دربند شد.
با وجودیکه نهادهای ملی وبین المللی حقوق بشری از تبعات منفی گرفتاری های خودسرانه زنان تحت نام بدحجابی هشدارداده اند اما متاسفانه طالبان بررفتارهای غیراسلامی وانسانی شان شدت بخشیده اند وهم اکنون شماری زیادی از دختران درزندانهای مخفی وحوزه های امنیتی مورد شکجنه قرار دارند.
