دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان ( یوناما) در روز جهانی آزادی مطبوعات بر حمایت و امنیت خبرنگاران افغان تاکید کرده و گفته است که این خبرنگاران باوجود خطرات زیاد، نهایت تلاش خود را برای اطلاع‌رسانی دقیق به مردم افغانستان انجام می‌دهند.
رزا اوتنبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان امروز (جمعه، ۱۴ ثور) در صفحه ایکس خود به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات از خبرنگاران افغانستان قدردانی کرده و گفته است که این خبرنگاران باوجود خطرات زیاد، نهایت تلاش خود را برای اطلاع‌رسانی دقیق به مردم کشور انجام می‌دهند.
خانم رزا اوتنبایوا در این روز بر حمایت و امنیت خبرنگاران افغان تاکید کرده و افزوده است که فعالیت خبرنگاران برای یک ملت آباد و آگاه مهم است.
او گفته است: «کار آنان برای یک ملت آگاه، پیشرفته و مرفه، ضروری و در زمینه‌های کلیدی همچون آموزش، محیط زیست، صحت، اقتصاد و حکومت‌داری خوب برای همه افغان‌ها حیاتی است. شجاعت شان ستودنی است و این قهرمانان (خبرنگاران) باید مورد تشویق، حمایت و حفاظت قرار گیرند.»
در همین رابطه، بخش زنان سازمان ملل متحد در روز جهانی آزادی مطبوعات گفته است که ۸۰ درصد از زنان خبرنگار در افغانستان به دلیل محدودیت‌ها، آزار و اذیت، مجبور شده‌اند از کار دست بکشند.
این نگاشته است: «در روز جهانی آزادی مطبوعات و هر روز، ما به حمایت از طرح‌های رسانهای و زنان روزنامه‌نگار که برای پیشبرد حقوق زنان و برابری جنسیتی تلاش می‌کنند، ادامه می‌دهیم.»
از سوی هم، سفارت امریکا برای افغانستان در روز جهانی آزادی مطبوعات از افزایش آزار و اذیت خبرنگاران در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که محیط رسانهای برای خبرنگاران در افغانستان دشوار شده و دسترسی به اطلاعات درباره فعالیت‌های حکومتی از سوی گروه طالبان محدود شده است.
این سفارت تاکید کرده است که که شمار خبرنگاران زن و نمایندگی زنان در رسانه‌های افغانستان کاهش یافته و این امر مایوس کننده است.
با این حال، مرکز خبرنگاران افغانستان به مناسبت این روز گفته است: یافته‌های این مرکز نشان می‌دهند که در ۱۲ ماه گذشته، ۱۳۶ رویداد نقض آزادی رسانه‌ها و خبرنگاران در افغانستان ثبت شده‌اند.
به گفته‌ای این مرکز از ماه می سال ۲۰۲۳ تا کنون، رسانه‌ها و خبرنگاران در افغانستان از لحاظ سطح آزادی و برخورداری از حقوق بنیادی و قانونی‌شان با محدودیت‌های بیش‌تری نسبت به دوره زمانی پیش از آن مواجه بوده‌اند و حقوق‌شان به‌طور گسترده‌تری نقض شده است.
یافته‌های این مرکز نشان می‌دهد که بربنیاد این گزارش، طالبان پس از تسلط دوباره‌شان بر افغانستان دست‌کم ۱۷ دستورالعمل برخلاف قانون رسانه‌ها در کشور وضع کرده‌اند.
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است که این مرکز در یک سال گذشته ۱۳۶ رویداد نقض آزادی رسانه‌ها و خبرنگاران را ثبت کرده است که شامل ۷۳ مورد تهدید و ۶۴ مورد بازداشت خبرنگاران از سوی طالبان می‌شود.
به گفته‌ای این نهاد، اکنون در کنار اداره استخبارات طالبان، اداره امر به معروف و نهی از منکر این گروه نیز خبرنگاران را احضار، بازجویی و بازداشت می‌کند.
در اعلامیه‌ای این مرکز آمده است که در حال حاضر افزون بر رهبر و مقام‌های ارشد طالبان، مقام‌های قدرتمند این گروه نیز بر رسانه‌ها محدودیت وضع می‌کنند.
این مرکز از گروه طالبان خواسته است تا به آزادی رسانه‌ها احترام بگذارند و اجازه دهند که رسانه‌ها و خبرنگاران بربنیاد قانون دسترسی به اطلاعات و قانون رسانه‌های همگانی فعالیت کنند.
از سوی هم، سازمان گزارش‌گران بدون مرز به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات گفته است که افغانستان پس از سوریه و اریتیریا در میان بدترین کشورها برای خبرنگاران و آزادی مطبوعات قرار دارد.
براساس فهرست آزادی مطبوعات که به مناسبت از روز جهانی آزادی مطبوعات از سوی گزارش‌گران بدون مرز تهیه شده است، افغانستان با کسب ۱۹.۰۹ امتیاز در ردیف ۱۷۸ جهان قرار گرفته است.
اما؛ گروه طالبان می‌گویند که آنان متعهد به حق دسترسی به اطلاعات به مردم هستند و آزادی بیان در افغانستان محدود نشده است.
این در حالی است که در بیش‌از دونیم سال گذشته خبرنگاران همواره از عدم دسترسی به اطلاعات شکایت داشته و گفته‌اند که گروه طالبان باید در این زمینه همکار خبرنگاران باشد.
