به دنبال سرازیرشدن سیلابهای مرگبار اخیر در ولایت غور، شماری از فعالان مدنی این ولایت از تخریب و فروپاشی منار جام ابراز نگرانی کرده و خواستار توجه مسوولان به این منار باستانی شدند.
به دنبال سرازیرشدن سیلابهای مرگبار اخیر در ولایت غور، مسوولان محلی گروه طالبان به خبرنگار روزنه صلح تایید کرد که سیلابهای اخیر منار جام را با تهدید تخریب و فروپاشی مواجه کرده است و افزود که تیمی را برای بررسی به ساحه فرستادهاند.
عبدالحی زعیم، رییس اطلاعات و فرهنگ گروه طالبان در ولایت غور امروز ( پنجشنبه، 3 ثور) در گفتگو با خبرنگار روزنه صلح میگوید که سیلاب چند روز اخیر مسیرهای رودخانهی هریرود و رودخانهی جام را مسدود کرده و آب از دو طرف به پای منار رسیده است.
آقای زعیم افزود که سیلاب چند روز اخیر تا دو متری منار رسیده و آب به داخل این بنا نیز نفوذ کرده و یک تیم برای بررسی آسیب واردشده به منار جام به ساحه فرستاده شده است.
با این حال، احمد ولی سازش، فعال مدنی ولایت غور روز چهارشنبه ( ۲ جوزا) در یک نشست خبری تحت عنوان «صدای سیلابزدگان ولایت غور» در کابل گفت که در پی سرازیر شدن سیلابهای اخیر در این ولایت، منار جام یکی از قدیمی ترین میراثهای باستانی این ولایت را نیز با خطر فروپاشی روبهرو کرده است.
آقای سازش افزود که سیلاب ناشی از بارانهای شدید روزهای جمعه و شنبه هفته گذشته باعث شده تا اطراف این منار تاریخی کاملا زیر آب برود و اکنون سیل مستقیماً به دیوارهای این منار برخورد میکند.
او از نهادهای بینالمللی به خصوص سازمان یونسکو و حکومت مرکزی خواستار هرچه عاجل در حفظ منار جام و جلوگیری از افزایش تهدیدها و خطر فروپاشی این منار جام شد.
این فعال مدنی ولایت غور تاکید کرد که گروه طالبان و نهادهای بینالمللی اقدامات لازم را روی دست بگیرند تا منار جام که قدامت تاریخی بسیار زیاد دارد از بین نرود؛ زیرا این منار جام یگانه داشتهٔ تاریخی و فرهنگی ولایت غور و همه مردم افغانستان است.
در تصاویر منتشرشده در شبکههای اجتماعی نیز دیده میشود که اطراف منار جام توسط سیلاب احاطه شده و دیوارهای استنادی اطراف این منار از بین رفته است و براساس تازهترین تصاویر منتشرشده، سیلاب اطراف منار جام را آزاد کرده است.
منار جام در ولسوالی شهرک غور در درهای موسوم به جام در نقطهی وصل رودخانههای جام و هریرود موقعیت دارد و این منار یکی از بلندترین منار خشتی جهان شناخته میشود.
این منار در زمان سلطنت سلطان غیاثالدین غوری، از پادشاهان تمدن غوریها به ارتفاع ۶۵ متر ساخته شده است.
منار جام در سال ۲۰۰۲ در فهرست میراث فرهنگی جهانی در سازمان یونسکو ثبت شد؛ اما گفته میشود که در این دودهه هیچ توجهی به این بنای تاریخی نشده و همواره نگرانی دربارهی فروپاشی آن وجود داشته است.
در سال ۱۳۹۸ وقتی این منار تاریخی را سیل تهدید کرد، دولت وقت افغانستان اعلام کرد که کار جدی برای نجات اثر باستانی منار جام جریان دارد ولی توضیح نداد که دقیقا چه اقداماتی برای جلوگیری از تخریب آن روی دست گرفته شده است.
طالبان هم بعد از به قدرت رسیدن در اگست سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که برای محافظت و بازسازی منار جام تلاش خواهند کرد؛ اما سه سال از این وعدهها گذشت و تاهنوز هم کدام اقدامات جدی روی دست نگرفته است.
فعالان مدنی ولایت غور تاکید کردند که سیلابهای اخیر راههای مواصلاتی را تخریب و راههای کمکرسانی را دشوار کرده است و از حکومت سرپرست افغانستان خواست که در قسمت باز نمودن راههای مواصلاتی توجه نماید تا کمکها در عرصه وقت به مردم برسد.
درهمین رابطه، سال گذشته خورشیدی نیز زلزلههای پیهم در ولایت هرات به قسمتهای از مسجد جامع هرات، قلعهٔ اختیارالدین، منارها و برخی از مکانهای دیگر تاریخی دیگر این ولایت صدماتی وارد کرده است.
محققان مرکز حفاظت از میراثهای فرهنگی دانشگاه شیکاگوی امریکا در گزارش خود در ماه حوت سال گذشته گفته بودند که با کمک تصاویر ماهوارهای و ابزارهای دیگر، بیش از ۲۹ هزار محوطه باستانی را در سراسر افغانستان شناسایی کردهاند.
این در حالی است که سرازیرشدن سیلابها در ولایتهای بغلان، تخار، بدخشان، سمنگان، فاریاب، سرپل، هرات، بادغیس، غور، دایکندی و قندهار جانهای دهها تن را گرفتهاند و خسارت هنگفت مالی به باشندگان این ولایتها وارد کردهاند.