شعار امسال حقوق بشر جهانی، «حقوق ما، آینده ما، در حال حاضر»، است. کمپین حقوق بشر سازمان ملل متحد در سال جاری، همین شعار است. این در حالی است که در افغانستان حاکمیت طالبان در سه سال سپری شده، درست در ضدیت با این شعار و کمپین بوده است.
۱۰ دسمبر ۱۹۴۸، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، اعلامیه جهانی حقوق بشر را با هدف برقراری و تضمین حقوق و آزادیهای برابر برای همه مردم جهان تصویب کرد. اینک این روز در سراسر جهان بهعنوان روز بینالمللی حقوق بشر گرامی داشته میشود. اعلامیه شامل مقدمه و ۳۰ ماده است. مقدمه دلایل تاریخی و اجتماعی را که منجر به نیاز برای نوشتن یک اعلامیه بود، مطرح میکند. مواد ۱ و ۲ پایه اصلی مفاهیم کرامت، آزادی، برابری و برادری را بنا میکنند.
مواد ۳ تا ۵ به سایر حقوق فردی مانند حق زندگی و منع بردهداری میپردازند. مواد ۶ تا ۱۱ به اساس قانونی حقوق بشر با تمهیداتی برای دفاع در زمان نقض قوانین اشاره میکنند. مواد ۱۲ تا ۱۷ به حقوق فردی در جامعه توجه دارند. مواد ۱۸ تا ۲۱ به آزادیهای سیاسی، عمومی و روانی ازجمله آزادی اندیشه، نظر، دین، وجدان، حرف و آزادی انجمن میپردازند. مواد ۲۲ تا ۲۷ بر حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد ازجمله حق سلامتی تأکید میکنند. مواد ۲۸ تا ۳۰ نیز بر روش استفاده از قوانین اعلام شده، همچنین مواردی که قابل اجرا نیستند، معطوف هستند.
در افغانستان حاکمیت طالبان، ارزشهای حقوق بشر جهانی، کاملا نادیده گرفته شده و نقض میگردد. این در حالی است که سفارتهای افغانستان در بعضی از کشورها، به طالبان واگذار شده است. این آیا به معنی زمینهسازی به رسمیت شناختن دولت طالبان نیست؟ جایگاه و وضعیت حقوق بشر در چنین شرایطی، چگونه خواهد شد؟
از نگاه حقوق بشر سازمان ملل متحد، حقوق بشر مربوط به مردم است. آنها درباره شما و زندگی شما هستند: نیازها، خواستهها و ترسهای شما.
فولکر تورک، رئیس حقوق بشر سازمان ملل متحد، در پیام ویدئویی خود به مناسبت روز حقوق بشر در سال ۲۰۲۴ گفت: «امیدهای شما برای حال و آینده.»
در روز حقوق بشر، ۱۰ دسمبر، فولکر تورک، حقیقت سادهی را که در اعلامیه جهانی حقوق بشر ذکر شده است، یادآوری میکند: اینکه حقوق بشر بر همه افراد، در همه جا، هر روز تأثیر میگذارد و به آنها مربوط میشود و به دلیل محوریت آنها در زندگی ما، آنها باید افراد را قدرتمند کنند. جوامع و مردم برای ساختن آیندهی بهتر.
تحت عنوان «حقوق ما، آینده ما، در حال حاضر»، کمپین حقوق بشر سازمان ملل متحد در سال جاری بر این موضوع تمرکز دارد که چگونه حقوق بشر، راهی به سوی راه حل است، زیرا نقشی حیاتی به عنوان یک نیروی پیشگیرانه، محافظتی و دگرگون کننده ایفا میکند، به ویژه در زمان بحران.
برای فولکر تورک، حقوق بشر رشته مشترکی است که همه ما را به هم پیوند میدهد تا صلح و ثبات را تقویت کنیم. حقوق بشر با ایجاد، به رسمیت شناختن و پایبندی به مجموعهی از ارزشها و اصول مشترک که به طور جهانی کاربرد دارند، به جلوگیری از نقض، درگیری و سوء استفاده قبل از وقوع کمک میکند.
علاوه بر این، حقوق بشر صرفاً ایدههای انتزاعی نیستند. آنها هنجارها، قوانین و چارچوبی حیاتی را ارائه میدهند که در برابر سوء استفادهها، تخلفات و سایر آسیبها محافظت میکند و تضمین میکند که همه در همه جا میتوانند با عزت و احترام زندگی کنند.
حقوق بشر نیروی قدرتمندی برای خیر است. حمایت از حقوق بشر صرفاً رسیدگی به بیعدالتیهای کنونی نیست، بلکه با تغییر شکل جوامع ناعادلانه و توانمندسازی گروههای به حاشیه رانده شده، تغییرات اجتماعی مهمی را ایجاد میکند.
با توجه به شعار امسال حقوق بشر سازمان ملل متحد، وضعیت حقوق بشر در افغانستان حاکمیت طالبان، چگونه خواهد شد و چه سرنوشتی در انتظار آن است؟ دنیا اگر با طالبان تعامل کند، وضعیت حقوق بشر در افغانستان حاکمیت این گروه، بدتر از وضعیت موجود هم خواهد شد.
طالبان با نظام امارت اسلامی، هیچ احترامی به حقوق بشر جهانی قایل نیستند. جهان نباید مردم افغانستان را در مبارزه علیه حاکمیت طالبان، تنها بگذارند. موفقیت حقوق بشر در افغانستان حاکمیت طالبان، محکومیت این گروه از سوی سازمان ملل متحد است.
منابع:
https://hammihanonline.ir/
https://www.ohchr.org/en/stories/2024/11/human-rights-day-2024-our-rights-our-future-right-now