منابع محلی در ولایت بدخشان مدعی هستند که ملا جمعهخان فاتح ولسوال طالبان در ولسوالی نسی این ولایت با سوءاستفاده از قدرت حکومتی بر آزادیهای دینی و اجتماعی پیروان مذهب اسماعیلی محدودیتهای شدیدی اعمال کرده است.
باشندگان سه ولسوالی نُسی، شِکی و جامرچ بالای دروازهای ولایت بدخشان امروز (یکشنبه، ۱۳ میزان) گفتهاند که مردم به دلیل تهدید و ترس از سوی ملا جمعهخان فاتح قادر نیستند آزادانه باور مذهبی خود را ابراز کنند.
به گفتهی آنها، حتی قرائت قرآن و برگزاری محافل مذهبی برای پیروان مذهب اسماعیلیه جرم محسوب میشود.
منابع میگویند که در ولسوالی نُسی، تمامی برنامههای مذهبی اسماعیلیان تعطیل شده است و از برگزاری جلسات قرائت قرآن و تدریس قرآن نیز ممانعت صورت میگیرد.
به گفته آنها، در روستای زنگریا از ولسوالی شِکی، ملا جمعهخان فاتح تعدادی جوان بیتجربه را مسلح کرده و آنان را برای ایجاد فضای رعب و ترس در میان مردم به کار گرفته است.
همچنین، در روستای جامرچ بالا که بیش از ۵۰۰ خانوار اسماعیلی زندگی میکنند، وی مدرسهای تأسیس کرده و خانوادهها را مجبور میکنند تا فرزندانشان را در آن مدرسه ثبت نام کنند.
منابع میافزایند که در صورت نافرمانی، جریمهای معادل صد هزار افغانی وضع میشود. افزون بر این، مردم به جمعآوری چوب سوخت به دستور قاری وهاب ملزم میشوند؛ در صورت مقاومت نیز با تهدید مواجه هستند.
باشندگان محل میگویند که اقدامات ملا جمعهخان فاتح نه تنها نقض آشکار حقوق مذهبی و انسانی اسماعیلیها است، بلکه سبب تفرقه، ایجاد دشمنی و کاهش اعتماد اجتماعی در منطقه شده است.
آنها از نهادهای ملی و بینالمللی خواستهاند تا صدای مظلومیت این اقلیت را بشنوند و از ادامه چنین ظلم و ستم جلوگیری کنند.
براساس گزارش نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، بین ماههای جنوری و فبروری سال ۲۰۲۵ میلادی، حداقل ۵۰ مرد اسماعیلی در ولایت بدخشان به دستور طالبان مجبور شدهاند مذهب خود را ترک کرده و به مذهب سنی برگردند. کسانی که مقاومت کردهاند با تهدید، ضرب و شتم و فشارهای روانی مواجه شدهاند.
طبق این گزارش، در منطقه شیغنان ولایت بدخشان، جامعه اسماعیلی نگران اند که طالبان با تأسیس مدارس مذهبی تحت تعلیم اهل تسنن، در حال حذف آموزهها و باورها و سنتهای محلی آنها هستند.
این مدارس با آموزگاران اهل تسنن از بیرون منطقه اداره میشوند و کتابهایی آموزش داده میشوند که با آموزههای اسماعیلی همخوانی ندارند.
در گزارش حقوق بشر افغانستان آمده است که طالبان ساخت “جماعت خانهها” یا عبادتگاههای اسماعیلی را ممنوع کردهاند، در برخی از ولسوالیها جاها و اماکن مذهبی اسماعیلیان را بستهاند و در مدارس آموزشی آنان مکتبهای تحصیلی اهل سنت جایگزین شدهاند.
گفتنی است که وضعیت اسماعیلیان در سه ولسوالی نامبرده با آنچه گزارشهای مستقل نشان میدهند همخوانی دارد؛ یعنی فشار، سرکوب و تلاش برای حذف باورها و آیینهای مذهبیشان به شکل سیستماتیک ادامه دارد و فرهنگ و آزادیهای مذهبیشان با خطر نابودی جدی مواجه است.
